TIÊN HỌC LỄ, HẬU HỌC VĂN

" Tiên học lễ, hậu học văn", Lễ chưa thành thì văn khó ngấm. Bao nhiêu tinh hoa thâm uyên ấy nếu cái đức không đủ thì khó lòng lĩnh hội mà thành tài.
“Ta đi học là học cho ta, để gây cái phẩm giá của ta, chứ không phải là để khoe với người. Ta chỉ lo không làm được những việc đáng cho người ta biết, chứ không lo người ta không biết mình”.
“Học cho rộng, hỏi cho kỹ; nghĩ cho cẩn thận, phân biệt cho sáng tỏ, làm cho hết sức. Có điều không học nhưng đã học điều gì thì phải học cho kỳ được. Có điều không hỏi, nhưng khi đã hỏi điều gì thì phải hỏi cho thật hiểu. Có điều không nghĩ nhưng đã nghĩ điều gì thì phải nghĩ cho ra. Có điều không phân biệt nhưng đã phân biệt điều gì thì phải phân biệt cho minh bạch. Có điều không làm nhưng đã làm điều gì thì phải cố hết sức mà làm cho bằng được… Nếu quả theo được đạo ấy thì tuy ngu mà cũng thành sáng, yếu đuối rồi cũng thành ra khoẻ mạnh”.
"Người quân tử sợ ba điều: sợ mệnh trời, sợ bậc đại nhân, sợ lời nói của thánh nhân. Kẻ tiểu nhân không biết mệnh trời, nên không sợ, mà còn khinh nhờn bậc đại nhân, giễu cợt lời nói của thánh nhân. Người quân tử ung dung mà không kiêu căng, kẻ tiểu nhân kiêu căng mà không ung dung”.

Thứ Ba, 5 tháng 5, 2020

NỒI CÁM LỢN NĂM XƯA



NỒI CÁM LỢN NĂM XƯA

Có bệnh nhân kể: Lúc mang thai cách đây hơn 10 năm, uống chén thuốc mà kinh đến tận bây giờ, vì thương con mà nhắm mắt nhắm mũi uống.
- Tôi không hỏi kỹ rằng bệnh nhân sợ thang thuốc ấy vì khí vị tự nhiên của thuốc hay vì cái cách người ta sơ bào chế thuốc mà tạo nên sự kinh sợ tột cùng như vậy. Nhưng qua cách kể lại của chị ấy với một ký ức như vậy tôi đã đoán được phần nào. Hơn mười năm rồi chị mới lại đến một nhà thuốc đông y, ngưởi thấy mùi thuốc thơm, nhìn thấy vị thuốc sạch mới lại dám một lần nữa uống thuốc.


Sau một thời gian điều trị và nghỉ tránh dịch bệnh nhân quay trở lại với gương mặt rạng rỡ, đầy đặn, tươi tắn. Tôi ngờ ngợ không nhận ra, cái ngày khám ban đầu cho chị với ánh mắt lo âu, thâm quầng và hốc hác. Vậy là mình cũng mừng, mừng cho bệnh nhân béo tốt!

Mỗi lần giao thuốc cho bệnh nhân, tôi đều nghĩ đến lòng tử tế trong mình, việc tử tế mình làm. Hễ rằng một vị thuốc mà mình bào chế chưa tử tế mà giao cho bệnh nhân là thấy lòng bất an khó tả. Lo đủ đường, nghĩ đủ hướng: Bệnh nhân có bị đi ngoài không? Nay trời nồm thuốc của bệnh nhân có hỏng không? Bệnh nhân uống thuốc có bị tác dụng phụ không?
Vậy là mỗi lần như thế tôi lại nghĩ lại mình đã làm tử tế chưa, lòng lại cắn rứt như phạm trọng tội.

Chiều tâm sự với cậu em rằng: việc nhiều lắm, anh làm không hết, việc nào anh cũng muốn cho nó chỉnh chu tốt đẹp, nhưng thời gian mỗi ngày hữu hạn, biết ngày mai còn dài nhưng bản thân mình thấy thấy thiếu thời gian cho nó, cho mỗi vị thuốc, mỗi thang thuốc ấy được tốt nhất.
Thời gian trước mấy cậu em sinh viên tiếp xúc với tôi, thấy tôi đưa vị thuốc vào miệng nhấm nháp hồi rồi bảo em ấy đi làm lại thuốc. Bạn ấy bảo vị nào anh cũng phải làm thế à?
Đúng thế! Vị nào, lần nào tôi cũng làm thế. Có thể đã là thói quen để kiểm tra thuốc xem nó đã đạt hay chưa? Rồi lại bần thần suy nghĩ về vị thuốc ấy.

Không biết có Thầy thuốc nào không biết mùi vị của thang thuốc mà mình kê cho bệnh nhân đắng ngọt ra sao không? Dễ uống hay khó uống, uống vào cảm giác chuyển biến thế nào, phản ứng ra sao? Trộm nghĩ mấy ai nếm vị của nồi cám lợn trước khi cho lợn ăn vì nghĩ rằng nó là con lợn nên chẳng ai làm thế cả. Giống như cách thời nay người mẹ không nếm thức ăn của đứa con mình vậy. Có những thang thuốc vô tình đến tay tôi, và mùi vị của nó y như mùi vị của nồi cám lợn năm xưa tôi nấu cho lợn nhà mình ăn. Thời ấy còn ghém những củ khoai vào nồi cám lợn và ăn ngon lành!
Cũng mong rằng đến lúc nào đó mình có nhỡ kê đơn cho ai đến nhà thầy nào mà hốt thang, cầu mong bệnh nhân không uống phải nồi cám lợn năm ấy!
Lão huynh 04/5/2020

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét