TIÊN HỌC LỄ, HẬU HỌC VĂN

" Tiên học lễ, hậu học văn", Lễ chưa thành thì văn khó ngấm. Bao nhiêu tinh hoa thâm uyên ấy nếu cái đức không đủ thì khó lòng lĩnh hội mà thành tài.
“Ta đi học là học cho ta, để gây cái phẩm giá của ta, chứ không phải là để khoe với người. Ta chỉ lo không làm được những việc đáng cho người ta biết, chứ không lo người ta không biết mình”.
“Học cho rộng, hỏi cho kỹ; nghĩ cho cẩn thận, phân biệt cho sáng tỏ, làm cho hết sức. Có điều không học nhưng đã học điều gì thì phải học cho kỳ được. Có điều không hỏi, nhưng khi đã hỏi điều gì thì phải hỏi cho thật hiểu. Có điều không nghĩ nhưng đã nghĩ điều gì thì phải nghĩ cho ra. Có điều không phân biệt nhưng đã phân biệt điều gì thì phải phân biệt cho minh bạch. Có điều không làm nhưng đã làm điều gì thì phải cố hết sức mà làm cho bằng được… Nếu quả theo được đạo ấy thì tuy ngu mà cũng thành sáng, yếu đuối rồi cũng thành ra khoẻ mạnh”.
"Người quân tử sợ ba điều: sợ mệnh trời, sợ bậc đại nhân, sợ lời nói của thánh nhân. Kẻ tiểu nhân không biết mệnh trời, nên không sợ, mà còn khinh nhờn bậc đại nhân, giễu cợt lời nói của thánh nhân. Người quân tử ung dung mà không kiêu căng, kẻ tiểu nhân kiêu căng mà không ung dung”.

Thứ Sáu, 26 tháng 9, 2014

Chân không mắt chân vẫn bước, mắt không chân mắt vẫn đi!



        

        Đêm hồ gươm sóng gọi, hồn thao thức chơi vơi,
 Dòng đời trôi lặng lẽ, chút bão táp mưa rơi.
         Sương đêm vội vã lớn, nhuộm trắng tóc thầy tôi.
Trò đời chưa kịp lớn, sợ bóng thầy xa xôi!

         Nước vẫn chảy, dòng đời mênh mông, sóng dạt từng cơn. Hồ gió nhẹ, những ánh đèn nhặp nhoè chiều tan.
Thân xác này, linh hồn này đã nhận quá nhiều của đời. Từng hạt gạo bát cơm, từng mảnh vải tấm áo, từng hơi thở nhịp đập mong manh.
         Ta nợi đời vạn thứ mà chưa từng cảm ơn một lời. Ta như kẻ trốn nợ, kẻ chỉ biết vay mà chẳng nghĩ đến trả. Ta trốn chạy thứ nợ nần khốn đốn mà chẳng bao giờ trả nợ đời dù một lời cảm ơn gió thổi thoáng qua thôi.

         Tan học, ngồi bụi bờ hóng gió thốc lên. Đêm dần buông, sương dần rơi - như ta xuất hiện rồi ta lại biến mất. Gió vẫn thổi, người vẫn qua. Mỗi con người một cuộc đời một cuốn sách. Chỉ một cuốn thôi ta cũng thấy nhiều. Đến ta, từng ngày ta cũng ngại ngần e dè khi lật và viết từng trang từng chữ. Có khi tới đoạn kết ta cố lê lết sức tàn cuối mà vạch hai đường mực đen chéo để xoá đi, để kết thúc dòng đời không viết lại lần nữa. Từng ngày ta nhắm mắt rồi ngoệch ngoạc những đường chữ vô hình lên trang sách cuộc đời. Những bước chân lang thang không đích tới. Chân không mắt chân vẫn bước, mắt không chân mắt vẫn đi. Dòng đời như dòng nước, nhiều khi bốc hơi mất.

         Thầy nói "78 tuổi mẹ nó rồi, sắp toi đến nơi rồi" một nụ cười khà xua tan đi vô thường tuổi tác. Thầy lại vui bước những bước thảnh thơi qua cuộc đời này. Mỗi bệnh nhân tới thầy cũng khuyên giảng mọi điều. Thầy hay hỏi có đi chùa không? Già rồi tu đi thôi, thầy thuốc chỉ giúp bệnh nhân một ít thôi...
          Nhìn chiếc lá nhẹ rơi, trôi theo từng gợn sóng. Thời gian trôi không ngừng, nhớ câu nói "đời người như bóng câu qua cửa sổ". Thầy là kho tri thức mở cho tất cả dân đen tăm tối chúng con. Mỗi ngày, mỗi ngày dù tuổi tác đã cao nhưng thầy không biết mệt. Giảng đời, đạo, thập thủ đạo, thuốc cho các trò. Cốt sao muốn học trò chăm ngoan rèn luyện nắm bắt và gìn giữ đến mai sâu những gì thầy đã kết tinh, đã nghiên cứu cả cuộc đời thầy. Thầy luôn nhắc nhở phải tu tâm rèn đức, thương yêu mọi người làm việc bằng tâm, bằng lòng từ bi yêu thương tất cả. Một chữ tâm thôi sao con thấy bao la quá. Tu tâm đã khó, giữ tâm trước mọi biến chuyển cuộc đời càng khó hơn.
          Hôm thầy ngồi xe người ta, do vất ổ gà thầy bị đau chân, chỉ nhẹ thôi nhưng chúng con thật chẳng biết làm sao sữa. Mỗi lúc ốm đau, bệnh mệt thầy đều trị cho, khi thầy đau chúng con chẳng giúp được gì. Vậy mà thầy vẫn tươi cười, vẫn vui vẻ trao cho chúng con kiến thức, trao cho người bệnh tình thương bao la.


         Những ánh đèn đêm nhạt nhoà, con bước vô thần bên phố. Chúng con mong thầy chóng khỏi, dìu dắt đời thoái cơn bệnh đau.

Chủ Nhật, 21 tháng 9, 2014

Chiều thu

  

          Chiều thu gió thoảng nhẹ buông,
   Mưa thu man mác vấn vương mộng đời.
Giọt sương lặng lẽ vội rơi,
Một đời mỗi bước nhẹ trôi bồng bềnh!

Giăng tơ ta lại giăng tơ!



                 Xõng xoài theo gió muôn phương,
          Đu dây tìm chốn vạch đường giăng tơ.
         Mưa chiều nhẹ lấp vần thơ,
     Lá vàng lặng lẽ thẫn thờ buông lơi!
                 Tiếng chuông gió đánh vang trời,
     Lòng nghe nhẹ tõm giữa đời âm u.
                 Giật mình trong mộng đêm thu,
Giăng tơ ta lại cần cù giăng tơ!

Hoa Đời


             Trăng héo buông canh tàn mép chái
                Hoa muộn thả cánh mọng sương mai.
Tỉnh say say tỉnh hồn ai rõ,
          Hương tàn tàn hương gõ nhịp tai!

Người Thầy!




Đêm bờ hồ lặng gió, Cò trắng bay giữa trời.
     Mặt hồ không gợn sóng, con gọng vó chơi vơi.
           Đôi mắt thầy thăm thẳm, lửa cháy những lợi danh.
     Đôi tay thầy đong đầy, ngọn lửa mãi còn xanh.

         Xong buổi học các trò lại chia tay nhau, ngồi lại với thầy. Thầy nói học đạo để giúp đời thì nên học, còn học đạo để tạo đời thì không nên. Còn quá trẻ để hiểu và thấm thía những lời căn dặn của thầy. Dù học thuốc hay học đạo cũng là để giúp mình giúp người chứ chẳng phải học để biết trong những thứ nhỏ nhoi ấy.
         Hôm nào về cũng như một thói quen, ngắm hồ và mọi thứ. Chẳng phải dạo hồ như xưa nữa mà chỉ lặng yên ngồi ngắm hồ trong từng hơi thở. Suy ngẫm, lắng động và tiêu hoá. Mặt hồ lặng thinh, lăn tăn sợi sóng nhỏ. Đêm buông, con gọng vó trôi mình theo gió. Mọi thứ ban đêm rất tuyệt, mình thích ngắm những ảo ảnh trên mặt nước. Lung linh và nhạt nhoà chẳng rõ nét đôi khi huyền ảo bí ẩn. Như cuộc đời thầy, đầy bí ẩn huyền ảo thăng trầm. Như thế nào nhỉ? Chẳng dùng lời lẽ nào cho hay cho mộc mạc để tạc nên bức tượng sống ấy. Có thể như mặt hồ lúc lặng lẽ êm đềm như đêm nay, có lúc ầm ầm những làn sóng trong đêm bão dông. Làn khói thuốc bay theo lời gió, giọng thầy còn vang, bóng thầy còn đó. Đêm Hà Nội, lặng lẽ bâng khuâng. Một thầy thuốc già quên những thú vui trong những nhà hàng khách sạn sang trọng, miệt mài trong khối óc toa thư. Lom khom đời người dưa cà tháng năm, ở nhà cùng bà bữa cơm cháo qua ngày. Đôi kính ấy chứa đựng tất cả, lúc nhạt nhoà những vết xước trôi lăn, lúc rực sáng trong đêm dài đất cổ.                Thầy vẫn còn đây!

Thứ Năm, 18 tháng 9, 2014

Trong tâm một người thầy!



          Bước chân lên theo từng bực thang nhỏ nơi phố nhỏ, đang lạc mình giữa phố phường để định hình những con đường. Đã tới nhà thầy mình thấy hàng dưa cà, bà chủ hàng (vợ thầy) với dáng người nhỏ nhắn tảo tần, hàng dưa cà vàng ươm thơm lừng. Theo chân anh bước theo những bực cầu thang nhỏ lên phòng thầy, một không gian mới giữa giữa những quán hàng đông đúc. Những giỏ cây treo quanh lan can xanh tốt, chú chim tu hú hót vang. Dáng thầy nhỏ bé thanh thoát, đôi kính lão và mái tóc đã bạc nhiều, chỉ còn ít điểm lưa thưa sợi đen. Ngồi nói chuyện với thầy, chỉ biết lắng nghe thôi ngoan như một con thỏ con chỉ biết dạ và vâng. Chỉ lắng nghe và lắng nghe như đang nghe một cuốn sách tuyệt vời.

Thứ Ba, 16 tháng 9, 2014

Thương sao cho hết tấm lòng!



Thương sao cho hết tấm lòng,
Nghĩ sao cho dạ thong dong tháng ngày! 

        Ôi kẻ tục trần mu muội này sao đi mãi trong thế giới con người đầy thông minh nhưng chẳng học hỏi được điều gì tốt đẹp. Có lẽ thứ nước trong não chẳng thể chứa đựng những tinh hoa ấy. Mỗi ngày những thứ tạp nhiễm rác rưởi lại được tích góp lại trong bộ nhớ ấy. Nó nhiễm một thứ virus vô cùng ma mãnh, chưa thể xoá đi. Thương thay! Có lẽ thứ nước não ấy được chế từ ao hồ sông suối, mà trong đó có muôn loài sinh sống ở đó. Nó dơ dấy đến tận cùng, mỗi ngày mỗi ngày càng thêm tù túng và đen tối. Tự nó thôi, cái mùi ngu dốt đã bốc lên từng ngày từng ngày. Thêm nữa những con vịt thông minh ngày đêm hụp lặn mò cua bắt ốc làm thứ nước ấy thêm đục ngàu và tanh hôi...
        Thế mà mỗi ngày ta lại đổ thêm một loại mực của thế gian. Ôi thảm thương thay! Mỗi ngày ta bị điều khiển bởi thứ nước não ô uế đó.

         Loài vô tình còn có tình, cớ sao hữu tình trá hình bôi vôi... Cây cỏ làm thức ăn làm thuốc, hễ bệnh gì cây cỏ có thể phù hợp mà điều chỉnh. Nước còn biết vui biết buồn. Lửa biết giận hờn nóng nảy, lúc ấm áp - lúc hiền hoà. Gió khẽ rung trên cành lá đưa hương hoa làm lòng ta nhẹ nhõm, lúc dữ dội như bão táp phong ba, cối xây gió thắp sáng bao bóng phố phường đêm nay. Đá rêu phong ru người xa xứ, hình bóng người như núi như non.
         Ôi! Có bao giờ ta tri ân cuộc đời này.
         Loài hữu tình sao vô tình quá, chẳng thương yêu ngang tàn phá hoại. Nếu làm người xin hãy làm người tốt. Đừng làm kẻ vô trí, ngu si. Không làm điều tốt xin đừng làm điều xấu. Đừng làm kẻ vô trí như ta. Nếu xưa kia tỉnh táo khôn ngoan, khi sinh ra nguyện làm đá làm cây. Đừng làm người hại người đau đớn. Lớn lên rồi nhiễm ô nhiễm tạp, trẻ hiền lương lớn bất lương.

     Ta sinh từ bọc máu nước phân, 
Ta lớn giữa uế tạp trần đời, 
Chết thân xác rải muôn nơi. 
               Sống xin yêu thương cuộc đời vô tận!