TIÊN HỌC LỄ, HẬU HỌC VĂN

" Tiên học lễ, hậu học văn", Lễ chưa thành thì văn khó ngấm. Bao nhiêu tinh hoa thâm uyên ấy nếu cái đức không đủ thì khó lòng lĩnh hội mà thành tài.
“Ta đi học là học cho ta, để gây cái phẩm giá của ta, chứ không phải là để khoe với người. Ta chỉ lo không làm được những việc đáng cho người ta biết, chứ không lo người ta không biết mình”.
“Học cho rộng, hỏi cho kỹ; nghĩ cho cẩn thận, phân biệt cho sáng tỏ, làm cho hết sức. Có điều không học nhưng đã học điều gì thì phải học cho kỳ được. Có điều không hỏi, nhưng khi đã hỏi điều gì thì phải hỏi cho thật hiểu. Có điều không nghĩ nhưng đã nghĩ điều gì thì phải nghĩ cho ra. Có điều không phân biệt nhưng đã phân biệt điều gì thì phải phân biệt cho minh bạch. Có điều không làm nhưng đã làm điều gì thì phải cố hết sức mà làm cho bằng được… Nếu quả theo được đạo ấy thì tuy ngu mà cũng thành sáng, yếu đuối rồi cũng thành ra khoẻ mạnh”.
"Người quân tử sợ ba điều: sợ mệnh trời, sợ bậc đại nhân, sợ lời nói của thánh nhân. Kẻ tiểu nhân không biết mệnh trời, nên không sợ, mà còn khinh nhờn bậc đại nhân, giễu cợt lời nói của thánh nhân. Người quân tử ung dung mà không kiêu căng, kẻ tiểu nhân kiêu căng mà không ung dung”.

Thứ Ba, 9 tháng 8, 2016

LÀM THẦY



Làm thầy 
Một buổi trưa cuối hè, những vạt nắng đang cháy nốt những ngày tháng sắp qua. Thời gian cũng thấm thoát trôi nhanh, mấy chốc nay tôi đã 26 tuổi, cha mẹ cũng già yếu nhiều phần. Nhân buổi trưa muộn nơi thị thành thì nghĩ về việc “làm thầy”.
Thực lòng tôi cũng chưa định nghĩa được việc làm thầy nó như thế nào cả. Thầy là ai, là người như thế nào, tại sao gọi là thầy, thầy dạy cho ai, dạy gì cho người được gọi là trò…?


Một sáng có bệnh nhân tới thăm khám thầy tôi lấy có nhắc đến Tử vi làm thầy của mỗi con người. Có ý niệm cho rằng mỗi chúng ta đều có số mệnh của riêng mình, kẻ bốc vác, người làm thuê, kẻ làm thầy người làm tớ. Chẳng hiểu nhân duyên thế nào mà phân ra thế ấy, cứ như một lời tiên tri đệnh mệnh cho cuộc đời mỗi con người. 
Ban thân tôi nghĩ để làm thầy người khác không hề đơn giản, đó cả là một quá trình lâu dài và bền bỉ. Có lẽ đúng như thầy tôi nói, những ai có tử vi làm thầy thì mới làm thầy được thôi.
Tôi sinh ra ở vùng nông thôn nghèo, gia đình cũng chẳng khấm khá gì, học lên học xuống cũng vì miếng cơm manh áo mà sụt sùi sự học long bông. Gia cảnh khốn khó, cha mẹ cũng dần dần có nhiều tuổi mà sinh ra ốm đau. Bản thân lại nhác kiếm tiền phụng dưỡng cha mẹ nên lúc nào cũng nghèo túng thiếu thốn. Tôi chẳng phải kẻ ham học, chẳng qua chỉ là kẻ mù mờ trước sự vĩ đại của tạo hóa, nên tôi đói kiến thức. Một kẻ nghèo nàn về tri thức đi kiếm những miếng ăn vương vãi của cuộc đời. 
Có những kẻ học nhiều mà được làm thầy, có những kẻ chỉ bói toán bấm quẻ cũng làm thầy, có những kẻ thắp nhang um tùm trên nấm mộ và khấn những thứ xọ xiên cũng làm được thầy… con bản thân tôi thấy mình chưa có nhiều tài năng như vậy để có thể làm thầy. Có những lí do sau mà có thẻ bản thân mình cho rằng mình chưa có đủ chiều sau và phúc phận làm thầy:
1. Nền tảng tri thức hạn chế, góc ngọn không sâu dày
2. Học hành lớt phớt gián đoạn đây đó
3. Những gì chưa nắm tỏ thì không nói, không chia sẻ, không bàn bạc
4. Gia đình tiền thân là nông dân nghèo vật chất thiếu thốn, cha mẹ lo miếng cơm manh áo còn chưa đủ nên việc học hành bổ sung kiến thức cũng không được chắc và tinh tế.
____
Còn về tử vi làm thầy có lẽ tôi cũng cần xem xét lại quan điểm của mình. Bởi vì mình đang còn cho rằng những kẻ chẳng đáng bực thầy còn làm được thầy, học trò nhiều cũng trở thành thầy, có kẻ còn cho rằng theo thầy rồi lại làm thầy kia mà. Cho nên vấn đề tu nhân tích đức của mỗi con người thì họ có thể làm tốt hơn được những gì tạo hóa đã sắp đặt, còn về việc gia trạch hay dòng giõi hay nhân duyên xung quanh những vấn đề ấy ắt hẳn con người ta cũng biết nó không trường tồn, có thể thay đổi. Đất sinh ra mình và đất mình ở khi chết cũng chẳng khác gì nhau, do thời thế mà tạo anh hùng. 
Thôi cố gắng đọc sách thêm dăm năm cho tường tận âm dương, thấu suốt con người cỏ cây, dù có phúc làm thầy hay không chí ít cũng giúp được đôi ba người ấy là sống cũng chẳng hổ thẹn với đời. 
Còn tâm mình đang cho rằng đang bị kích thích để nhìn ngó lại bản thân mà cố gắng hơn, ấy chẳng phải nghịch duyên mà là thuận duyên đó thôi. Nên cố gắng nhiều hơn, gạt bỏ ngoài tai mọi sự khen chê, gắng nhập tâm vào y kinh của tiên tổ mà học tập thôi, chớ có trễ nãi từng phút giây nào nữa.
Vật chất là việc ngoài thân, danh lợi chẳng mang theo được,.. Vậy cớ chi ta phải lụy phiền đến những điều chẳng phải của mình. Gắng sửa mình cho hợp đạo, chớ biến mình thành thứ chứa đựng những sai trái rồi tự mình phải gánh chịu những quả báo sau này như chính mình đang chịu. Ấy cũng là một đời làm thầy mô phạm cho các sinh linh thấp kém hơn mình rồi.
Đừng tham tiền, đừng tham của, đừng tham danh, đừng tham sắc, đừng tham tài,.. mọi thứ tham, sân và si đều dẫn con người đến sự khổ đau. Vậy cớ gì mình lại ôm vào mình những thứ khổ đau ấy cơ chứ.Tham làm thầy cũng là một thứ tham vậy, mọi thứ tùy duyên và hoan hỷ với cuộc đời, có chút kiến thức mà cho người ấy cũng là thầy trong tâm rồi cớ gì phải tâng hô nhau. 
Miễn là mình tự suy xét bản thân mình chưa đủ tài đủ đức, nên kính trọng phụng dưỡng những người đáng bực thầy của mình. Đến như kẻ ăn xin, kẻ tật nguyền ta còn kính trọng huống hồ những người đáng là thầy ta. 
HN.9-8-2016.

Thứ Sáu, 29 tháng 7, 2016

Ánh hoàng hôn giữa giờ ngọ ngồi xem lòng mình

Chưa đi hết nửa đoạn ngày
Hoàng hôn chưa đến lưng mây đã già
Sống được đôi chút ngày qua
Ngó trong tâm thức vẫn là trẻ con.

Hoa nhài bên ánh trăng nhớ tình

Trăng lên gọi phố giăng đèn
Sương đêm trễ hẹn nụ sen muộn màng,
Hương nhài thoảng đống ngổn ngang
Y kinh thổn thức ngỡ ngàng tình xưa.

Thứ Ba, 19 tháng 7, 2016

“Tốt? Xấu? Ai mà biết được?”


“Tốt? Xấu? Ai mà biết được?”

Một người kia kể tôi nghe rằng vào năm 1977, ông ta trên đường quay về từ một chuyến đi công tác ở thành phố Mumbai thuộc Ấn Độ. Chuyến công tác diễn ra tốt đẹp và ông ta gọi một chiếc taxi để ra sân bay quốc tế rất sớm để có nhiều thời gian làm giấy tờ lên máy bay. Thế nhưng taxi lại đi lạc. Người lái taxi là người địa phương, vậy mà chẳng thể kiếm ra đường. Từng phút trôi qua, người doanh nhân này mỗi lúc một lo là ông ta sẽ lỡ mất chuyến bay. Ông ta bắt đầu nổi đóa với ông tài xế. Ông tài xế lại càng rối ren hơn.

Chẳng bao lâu, người doanh nhân nhận ra rằng hy vọng duy nhất mà ông có thể bắt được chuyến bay là chỉ khi nó bị hoãn, và thời bấy giờ chuyện đó cũng xảy ra khá thường. Nhưng cuối cùng khi tới được sân bay thì hy vọng cuối cùng của ông cũng tan thành mây khói. Ông ngó theo chiếc máy bay đang cất cánh khỏi mặt đất. Năm thì mười họa, chiếc máy bay cất cánh đúng giờ.

“Đồ tài xế ngốc nghếch! Hơn ai hết ông phải biết đường đến sân bay chứ. Ông đáng ra không được phép làm tài xế mới đúng. Ông làm tôi lỡ chuyến bay mất rồi! Cái đồ ngốc!” người doanh nhân này nạt nộ hết sức giận dữ.
Rồi ông nhìn lên, ngay khi chiếc máy bay bỗng dưng từ trên không rơi xuống. Từ đằng xa, nó lao xuống đất và tất cả hành khách trên đó đều chết cả.

“Ông là tài xế tuyệt vời! Ông quá là thông thái. Giá mà tất cả các tài xế taxi đều tài như ông. Xin cầm lấy số tiền boa lớn này!”
Người này nói với tôi rằng kinh nghiệm đó đã thay đổi cuộc đời ông hoàn toàn. Ông không còn nổi cơn giận dữ nữa khi mọi chuyện không theo kế hoạch. Thay vào đó, ông tự nhủ, “Tốt? Xấu? Ai mà biết được?”

Suy Nghiệm :

Ở đời, có những điều dường như Phước mà thực ra là Họa
Dường như Họa mà đích thực là Phước.
Người mà khi Phước đến không kiêu ngạo, phóng túng
Họa đến không bấn loạn, bất an, ấy mới là người đại phước.

Namo Buddhaya

__((Thích Tánh Tuệ))__
copy

Thứ Bảy, 25 tháng 6, 2016

"Đời người tựa như một giấc mộng!



"Đời người tựa như một giấc mộng!
Tuyệt đối đừng nói rằng bạn có tiền..!!

Một nhà doanh nghiệp rất nổi tiếng, cứ cách một đoạn thời gian, ông lại dẫn theo vợ con đến nơi hỏa táng để xem. Có người không hiểu, hỏi ông nguyên do. Ông nói rằng, chỉ cần đến nơi hỏa táng, cái tâm nóng nảy sẽ rất mau chóng an tĩnh lại, thấy danh lợi tiền tài thật nhẹ nhàng.


Ở nơi hỏa táng này, không kể bạn là quan to quý tộc quyền cao chức trọng, uy danh hiển hách hay là một người dân bình thường, nghèo rớt mồng tơi, không ai biết đến, cuối cùng đều sẽ phải đến đây, chung một tư thế, lặng yên nằm xuống, sau đó bị đưa vào bên trong lò hỏa táng đang bốc cháy ngùn ngụt, khi trở ra lần nữa, thì chỉ là một chiếc hộp vuông nho nhỏ được bọc trong tấm vải đỏ.

- Khi đến chẳng mang theo thứ gì, khi đi chỉ như một làn khói. Đời người chính là đơn giản như vậy! Vinh hoa phú quý phút chốc thoáng qua, ân ái tình thù cũng chỉ như cát bụi.

Hôm nay sống trong một thế giới vật chất dục vọng tràn lan, bên cạnh chúng ta là đầy những cám dỗ mê hoặc: quyền lực, địa vị, tiền bạc, mỹ sắc…, hễ không cẩn thận, thì trong tâm sẽ dậy sóng. Nội tâm chúng ta vốn dĩ trong sáng, thuần tịnh, bình lặng sẽ trở nên ngông cuồng, ngạo mạn và tư lợi.

- Khi bạn cảm thấy hiện thực và lý tưởng có sự chênh lệch,

Khi bạn cảm thấy uất ức thương tâm, không có người hiểu bạn,

Khi bạn vì ân oán tình thù mà canh cánh trong lòng,

Khi bạn vì lợi ích được mất mà so đo tính toán,

Khi bạn khom lưng chau mày đối với quyền thế,

Khi bạn vì địa vị cao thấp mà mưu tính hại nhau…,
sao bạn không đi đến nơi hỏa táng xem thử, đối diện với một nắm tro bụi, bạn còn có gì không buông xuống được đây?

"Đời người tựa như một giấc mộng! Tuyệt đối đừng nói rằng bạn có tiền..!!??"

Đã biết chốn ni là quán trọ
Hơn, thua, hờn oán.. để mà chi!
Thử ra ngồi xuống bên phần mộ
Hỏi họ mang theo được những gì..

Chốn ấy trăm năm ngỡ tít mờ
Đâu ngờ ập đến tựa cơn mơ.
- Sống Thương và Hiểu từng giây phút
Ngay kiếp mong manh gặp bến bờ..

Như Nhiên

Namo Buddhaya

__(())__

Thứ Tư, 22 tháng 6, 2016

Sớm soi lòng qua cửa sổ



Nhài hương soi nắng sớm
Gió nhẹ lay hồng môn
Hương người hãy còn thơm
Rọi hồn gương bến giác!



Đất và phân

Nhìn nắm đất ngồi như ông lão
Dòm miếng thịt chạy tựa đống phân
Khóc thương nắm đất vừa tay nặn
Cười khinh miếng thịt thối hơn phân.

Thứ Ba, 21 tháng 6, 2016

Xây dựng văn hóa dân tộc qua cách cha, mẹ dạy con



Trong tình hình hiện nay, ý thức về văn hóa phải được nâng lên, vì vậy Thượng tọa đã liệt kê ra nhiều điều sao cho dễ hiểu, dễ nhớ để các phật tử phải nói với con họ, mà đó hình thành cái nền văn hóa của dân tộc. Và đem cái nền văn hóa dân tộc này giới thiệu cho thế giới. Theo Thượng tọa:

- Điều thứ nhất, cha mẹ phải nhìn mọi điều trong cuộc sống này mà nói về nhân quả với con mình, tức làm sao cho con hiểu rõ đường lành, tin sâu nhân quả, không nên làm điều sai quấy.

- Điều thứ hai ta phải dạy con là biết lễ phép. Cái quý của văn hóa Á Đông mình là lễ phép mà bên Tây phương họ không có. Còn văn hóa Á Đông phải bày tỏ sự kính trọng trong cái đứng, cái đi, cái ngồi, cái nhìn, cái nói… đối với người lớn tuổi, đối với cha mẹ, với thầy cô giáo hay đối với những người quan chức.


- Thứ ba là dạy con đạo đức vâng lời. Vâng lời nghĩa là làm theo cái ý của người khác. Mà để vâng lời thì đừng có chấp ý (tức diệt được bản ngã). Thực tế, có rất nhiều cách đơn giản nhưng cho hiệu quả lớn trong việc dạy con vâng lời mà không phải cha mẹ nào cũng biết. Tuy nhiên, ta cứ dạy cho con mình đạo đức vâng lời là đóng góp được sức mạnh cho dân tộc.

- Thứ tư, còn một văn hóa khác nữa là sạch sẽ - vệ sinh, cho nên Dân gian ta có câu “Sạch ngõ – đẹp làng” là vậy. Vấn đề này nghe thì nhỏ nhưng quan trọng lắm. Người ta đánh giá một dân tộc có văn hóa, văn minh hay không là coi người dân đất nước đó có luôn xem trọng sự ngăn nắp sạch sẽ không? Cái thật sự sạch là trong nhà vệ sinh sạch trước, kế đến nhà bếp, phòng ngủ sạch thứ ba, rồi nhà kho gọn gàng là thứ tư, cuối cùng mới là phòng khách. Người văn minh thì không bao giờ sống thiếu đạo đức vệ sinh môi trường sống. Để trở thành thói quen, trở thành văn hóa, cha mẹ phải tạo thành cái nếp sống cho con biết giữ vệ sinh chung từ trong nhà ra đến bên ngoài. Rồi sau này con mình lớn lên, dù có đi cả thế giới các cháu cũng đều sống ngăn nắp, sạch sẽ, gọn gàng.

- Điều thứ năm là dạy con không phí phạm thức ăn, không được ăn dư, mà chỉ ăn vừa đủ, đừng đổ bỏ thành rác. Bằng không sẽ mang tội hủy của dẫn đến nghiệp nghèo đói.

- Thứ sáu là dạy con sử dụng đồng tiền một cách hợp lý nhất.

- Kế nữa, cha mẹ phải dạy con lòng yêu nước. Cũng như đức tính kiên nhẫn và nhường nhịn trong cộng đồng, điều này làm cho cuộc đời bớt xáo trộn, bớt bất an. Hoặc dạy con không đua đòi, bắt chước những nguời xấu, v.v…

Tất cả những triết lý sống trên đều tạo thành nhân cách của con người Việt Nam, cốt cách của dân tộc Việt Nam, được Thượng tọa lý giải rõ ràng bằng cái nhìn khách quan, trong sáng của chánh kiến, nhằm vun đắp lại cả văn hóa của dân tộc ta. Và mong rằng những điều mà Thượng tọa trao đổi hôm nay sẽ được tất cả người dân Việt Nam cùng nghe sau này. Đồng thời tất cả bậc cha mẹ phải thấy trách nhiệm dạy con của mình, để sau này con cái dù có đi năm châu bốn biển thì chỉ làm cho thế giới khâm phục, chứ đừng để thế giới coi thường người Việt Nam.
http://phatgiao.org.vn/phat-su-dia-phuong/201408/Xay-dung-van-hoa-dan-toc-qua-cach-cha-me-day-con-15606/

Noel ta nằm với ta

Sương xuống, từng hạt li ti bay bay trong lặng gió. Nó chẳng đậu vào đâu, khi gần tới mặt chiếc lá nó lại bay đi. Rồi vô số hạt sương bay trong không gian, chắc nó phải đậu thôi. Nó từ xa tít bị hút về đây cơ mà, nó chẳng thể trở lại ngay được. Cứ luân chuyển mãi thế!
Đêm Noel! Em có hạnh phúc không? Anh có hạnh phúc không? Ta có hạnh phúc không?
Máy thời gian đang cựa quậy liên hồi. Có lúc tiếng máy vội vã thúc giục, có lúc vắng bặt trong đêm. Ta đang ở đây nhưng màn đêm đang kia phủ bóng tâm hồn. Ta đang lang thang giữa phố mùa đông, ánh đèn đường leo lét, từng bước chân ta lững thững quay về nẻo chữ. Tiếng máy thời gian lại tích tắc, tích tắc. Ta đang sống, hay ta lãng quên. Từng hơi thở qua trang sách, những ý nghĩ miên man trôi dạt chẳng bến đỗ...
Những bông hoa đào sớm đã nở, từng cánh thớt tha trong gió rơi nhè nhẹ khi nắng chiều buông. Bông hoa điểm báo mùa xuân sắp về và mùa đông khép lại sẽ thêm lạnh. Ánh nắng chiều chìm trong mây sớm. Khói mục đồng thơm cỏ cháy xóm quê. Những bếp lửa vắng khói nhà tranh, đêm ồn ào tiếng ca hát truyền hình. Chỉ có đêm lặng mình trở gió, tiếng mục đồng xóm chợ im hơi. Con chó lạnh tìm nơi quấn tổ. Người với người đóng cửa bảo nhau. Đêm trong đêm chìm trong vô thức, nghiệp trần gian dắt lối đi quanh.
Thức đêm coi ta chẳng ngủ được, được ngủ ta chẳng coi được ta.
[...] 25/12/2014

Cảm tác cafe sáng

Nhài hương soi nắng sớm
Gió nhẹ lây hồng môn
Hương người hãy còn thơm
Rọi hồn thêm tươi sáng!
20/06/2016

Tiếng chuông tỉnh thức..

Gió đùa vương nhẹ thơ ngây 
Nắng hồng trót nhuộm tháng ngày phôi pha
Ngẩn ngơ ngồi chợ ta bà 
Nghe chuông thức tỉnh vẫn là tiếng em.

Thứ Sáu, 6 tháng 5, 2016

Rạ rơm nuôi những tuổi thơ

Rạ rơm nuôi những tuổi thơ
Lúa gạo nuôi những ước mơ dại khờ.
Loanh quanh lại ngẫm đến cái bát cơm trắng ngần mà mỗi ngày đưa vào trong miệng để nuôi cái thân xác đáng thương của thằng nông dân. Từ cái bữa mùi lúa chín thơm lừng xóm nhỏ, mùi rạ rơm theo khói lam chiều bay xa tít. Thằng nông dân hớn hở với cây lúa lắm. Lúa chín vàng hơn nắng mùa thu, miên man theo thời gian. Để được bông lúa chín hôm nay phải trải qua bao nhiêu thời gian và công lao chăm bón. Nào chọn giống, gieo mạ, làm đất, cấy, làm cỏ, chăm bón, rồi gặt, phơi, xay xát mới được hạt gạo. Người xưa nhắc nhở, dù gian lao vất vả qua bao nhiêu thời gian, thì chớ không tin có hạt gạo trắng ngần ấy.
Thu vàng rơi xuống phố, tuổi lá rụng bay xào xạc dưới chân người. Võng đung đưa theo dòng đời qua lại, lắng tâm tư mà nhớ tới cây lúa quê nhà. 
Rễ càng khoẻ thì bông càng trĩu, cái gốc chắc thì cái đầu cúi càng nhiều.
Lúa ăn phân cho gạo trắng, con người chẳng ăn được phân mà người ăn gạo lại thải ra phân. Lúa dựa vào nhau mà đứng vững qua gió bão, con người không biết dựa vào nhau mà sống, chỉ tranh nhau sống như cỏ thì chẳng thành tựu gì, đều đi đến chỗ tàn bại... Tiếng còi tàu giật nảy võng thu xưa, giật mình tỉnh mỏng màn trưa vẫn còn. Thằng nông dân tỉnh dạy giữa cái thu vàng, dụi dụi con mắt tục mà thấy tái tê lòng. Thấy phục cây lúa, thấy kém cỏi, khốn đốn hơn cái đức hạnh của loài vô tình ấy.


Thứ Tư, 4 tháng 5, 2016

Về thăm Nga Sơn 1/5/2016

Chim vịt gọi vọng chiều quê
Nghe trong hơi thở hoa về từ tâm
Sương đêm ca khúc miên trầm
Hòa chung điệu nhạc thì thầm quán khuya.


Thứ Hai, 2 tháng 5, 2016

Mới ra trường

Bao năm cắp sách tới trường
Gạn trong gan ruột chẳng tường chữ chi
Bây chừ đầu óc thêm lì
Chữ trong chăn chiếu học thi ầm ầm.

Ai đi dép ai

Đoạn nhân gian sắm dép vào cuộc đời
Đến tàn cuộc chân trần vẫn mồ côi
Khen ai khéo vẽ cuộc nhân thế
Mộng mị còn vương một kiếp người!


Thứ Bảy, 30 tháng 4, 2016

Tại sao bạn mắc bệnh ung thư YouTube


Vụ cá chết: Nhận định của 3 nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài


Vụ cá chết: Nhận định rùng mình của 3 nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài

Đăng bởi Thùy Trâm vào Thứ Sáu, ngày 29 tháng 4 năm 2016 | 29.4.16


Bài viết có tựa đề gốc: "Chuyện bé như hạt gạo hay thảm họa quốc gia: Nguy cơ ngộ độc kim loại nặng ven biển miền Trung và những tác hại lâu dài", đăng trên Vietnam Journal of Science. VANEWS xin đăng tải lại để độc giả cùng theo dõi.
1 ThS. Trần Thị Thanh Thoả, Khoa Sinh học, Trường Đại học Thủ đô Tôkyo, Nhật Bản (thoa.tran@riken.jp)
2 Thiều Mai Lâm, Viện Khoa học Cao phân tử, Đại học Kỹ thuật Virginia, Mỹ (thieu@vt.edu)
3 Trương Nguyện Thành, Khoa Hóa Học, Đại Học Utah, Mỹ (Thanh.Truong@utah.edu)





Cá chết hàng loạt ở bãi biển miền Trung. Nguồn: internet

Thứ Năm, 28 tháng 4, 2016

DÙNG THUỐC NHƯ DÙNG BINH, LƯƠNG Y NHƯ LƯƠNG TƯỚNG


ĐÔNG Y THƯ QUÁN·3 THÁNG 11 2015

         "Dùng thuốc như dùng binh, lương y như lương tướng". Đây là câu châm ngôn rất quen thuộc, nhất là trong giới các thầy thuốc Đông y. Nói chung, câu châm ngôn này thường được hiểu theo nghĩa "Người thầy thuốc muốn chữa được bệnh, cần nắm vững tính năng của các vị thuốc, như vị tướng nắm vững binh sĩ".
       Tuy đó là nội dung chủ yếu, hết sức quan trọng, song trên thực tế châm ngôn này còn bao hàm nhiều ý nghĩa và nội dung sâu xa khác nữa. Ở đây chỉ xin bàn luận thêm về một vài khía cạnh, trong mối quan hệ giữa phép dùng binh (binh pháp) với phương pháp dùng thuốc chữa bệnh.

1. Thận chiến - Thận trị Dùng binh hay dùng thuốc, đều là những công việc vô cùng hệ trọng. Mục tiêu của việc dùng binh là chinh phục kẻ địch, bảo vệ quốc gia và lãnh thổ. Còn y đạo, làm thầy thuốc, là chữa bệnh, cứu người, tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Chiến tranh là việc lớn, gắn liền với sự tồn vong của quốc gia, nên Binh pháp chủ trương "thận chiến": Dùng binh không thể không thận trọng. Cần suy nghĩ sâu xa, xem xét cẩn thận, như sách Binh pháp viết "Binh giả, quốc chi đại sự, tử sinh chi đạo, tồn vong chi đạo, bất khả bất sát dã". Dùng thuốc chữa bệnh, liên quan đến sự sống chết của con người, nên khi dùng thuốc chữa bệnh, không thể không thận trọng, người xưa gọi đó là "thận trị". Như Y thư viết “Nhân chi nhất thân vô xứ bất nghi cẩn hộ, nhi dược bất khả khinh thí dã" - Nghĩa là "Trong cơ thể con người, không có chỗ nào là không cần giữ gìn cẩn thận, nên không thể dùng thuốc một cách khinh suất". 

Về

Về nghe mẹ hát dân ca
Đi bao nhiêu chốn vẫn là quê hương,
Tóc mẹ giờ đã pha sương
Chân cha chùn mỏi tình thương dạt dào. 
___
Đất mẹ còn mênh mông lắm, luỹ tre làng đã mất nhưng vẫn hằn trong tâm. Làng quê tựa bào thai ấp ủ tuổi thơ nuôi con khôn lớn, lòng mẹ bao la ôm ấp che chở cho con mỗi ngày. Mỗi bước chân khờ khạo khám phá cuộc đời mới vẫn thường nằm trong câu hát cũ của mẹ. Tóc mẹ bạc cho tóc con xanh, chân cha mỏi cho đôi chân con cứng cáp. Tiếng khóc chào đời, nước mắt mẹ vui. Tháng ngày qua như bức màn bí mật, vẫn âm thầm lặng lẽ cho con...

Thứ Ba, 26 tháng 4, 2016

ĂN BAO NHIÊU THÌ VỪA...



Cơ thể chúng ta là một bộ máy có độ hoàn thiện đến kinh ngạc, mọi sự vận hành trong cơ thể ở trạng thái quân bình là trạng thái tối ưu, vì thế, các thầy thuốc chữa bệnh vận dụng nguyên lý này, để đưa các trạng động về thế quân bình, giúp cơ thể ổn định và khỏe mạnh lâu dài.

Một trong những hoạt động bắt buôc đối với đời sống của chúng ta chính là ăn và uống. Nguồn thực phẩm chúng ta ăn uống vào nhằm bổ sung năng lượng vào cơ thể. Năng lượng vào cơ thể chúng ta chủ yếu là hóa năng từ thức ăn. Trong thức ăn hằng ngày, có rất nhiều chất dinh dưỡng như lipid, glucid, vitamin, muối vô cơ, nước v.v... nhưng lại chỉ có 3 chất cung cấp năng lượng cho thể, đó là: Proid, lipid và glucid, y học gọi đó là những chất sinh năng lượng.

Giá trị năng lượng của các đồ ăn thức uống phụ thuộc vào hàm lượng của 3 chất dinh dưỡng sinh năng lượng này. Vì thế, khi ta ăn thức ăn, không nên cứ thấy ngon là ăn, vui là ăn, đến bữa là ăn v.v... một cách "hồn nhiên", mà nên ăn uống theo nhu cầu tiêu tốn năng lượng của bản thân trong ngày, thì chúng ta sẽ không bị dư thừa một cách không cần thiết, thậm chí có thể sinh bệnh.
Năng lượng tiêu tốn trong ngày của chúng ta, dù chúng ta không làm gì, thì một lượng năng lượng tối thiếu để duy trì các hoạt động trong cơ thể vẫn phải tiêu tốn. Mọi trạng thái khác như ngủ, ngồi, đi, đứng v.v... cũng đều phải mất năng lượng. Đã có nghiên cứu tính ra các mức tiêu thụ năng lượng đó như sau: 1 giờ ngủ hoặc nghỉ ngơi: 60 kcal, 1 giờ hoạt động ở vị trí ngồi (như xem TV, sử dụng máy tính, đọc sách…): 90 kcal, 1 giờ hoạt động ở vị trí đứng (làm việc nhà, giặt giũ…): 120 kcal, 1 giờ tập thể dục nhẹ, làm vườn, đi bộ: 170 kcal, 1 giờ hoạt động thể thao (trượt tuyết, tennis, đạp xe…) hoặc những hoạt động tăng cường : >300 kcal. Đó là chưa kể đến năng lượng cung cấp cho những hoạt động như hít thở, hoạt động của các cơ quan, tế bào, chúng chiếm tới 60 – 70% năng lượng tiêu thụ của cơ thể. Những hoạt động sinh nhiệt: là năng lượng sử dụng cho quá trình tiêu hóa, sự hấp thụ của đường ruột, chứa thức ăn của dạ dày, phần này chỉ chiếm khoảng 10% trên tổng số năng lượng tiêu thụ của cơ thể. Những hoạt động vật lý: đây là năng lượng dùng cho những sinh hoạt hàng ngày của chúng ta như đi lại, chơi thể thao, làm việc… 20 – 30% là năng lượng mà dành cho những hoạt động này.
Như vậy, ta đã có thể hình dung ra một ngày ta phải tiêu tốn bao nhiêu năng lượng tối thiểu 

Theo một nghiên cứu tổng hợp từ nhiều nguồn thông tin y học uy tín thì, mức độ tiêu thụ năng lượng tính trên ngày như sau: Đàn ông trưởng thành (20 – 40 tuổi) (nặng khoảng 70 kg): 2700 kcal, Phụ nữ trưởng thành (20 – 40 tuổi) (nặng khoảng 60 kg): 2200 kcal, Đàn ông lớn tuổi (41 – 60 tuổi) (nặng khoảng 70 kg): 2500 kcal, Phụ nữ lớn tuổi (41 – 60 tuổi) (nặng khoảng 60 kg): 2000 kcal. Ta thử xem lại một số loại thức ăn hằng ngày để dễ hình dung: Dầu, mỡ: 900 kcal/100g; lạc, vừng: 600 kcal/100g; đậu hạt 300-400 kcal/100g; gạo: 350 kcal/100g; thịt cá: 100-125 kcal/100g; rau quả: dưới 100 kcal/100g. 

Vậy trong một ngày, ta có 3 bữa ăn chính [sáng, trưa, chiều], ta nên ăn vào một lượng thực phẩm đủ mức chuyển hóa năng lượng cho cơ thể hoạt động nội thể và những hao tổn năng lượng dùng cho lao động, học tập mà thôi. Hiện nay hầu hết các thực phẩm trong bữa ăn, đã được các nhà khoa học tính toán và công bố trên nhiều phương tiện truyền thông, các bạn nên tra cứu tìm hiểu để chuẩn bị cho ăn gia đình mình phù hợp.

Cơ thể ngoài những chất sinh năng lượng, còn cần rất nhiều chất khác nữa, như các vitamin, khoáng và các chất nguyên tố vi lượng... Ăn đúng, ăn đủ thì cơ thể chúng ta không bị mệt mỏi vì thiếu dưỡng chất, lại không bị "mệt" vì phải đèo bòng thêm các chất dự trữ không đáng, không cần thiết. Ta lại nên để ý đến việc ăn uống theo ngũ hành, tức các loại thực phẩm phải có đủ các chất: Ngọt, mặn, chua, cay, đắng, vì 5 vị này là "thức ăn" của 5 tạng Tỳ, Thận, Can, Phế, Tâm.

Đời sống ngày càng phát triển, các thể bệnh về hữu dư [thừa] ngày càng nhiều, khác với ngày xưa, bệnh thiên về các thể bất túc [thiếu], âu cũng là một tín hiệu đáng mừng về đời sống xã hội ngày càng chất lượng và cao lên, nhưng cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ về bệnh tình. Vài chia sẻ nhỏ cùng các bạn, mong là hữu ích cho những bạn có quan tâm đến sức khỏe cho mình và người thân.

Chu Giang Phong
YHCT THỌ LONG ĐƯỜNG.


Đáng sợ

Có người trốn tránh quân thù nghịch, đi ẩn núp ở chỗ núi thẳm, hang cùng. Một đêm gió mát, giăng trong, người ấy bỗng thấy một con ma vẫn vơ vẩn quanh quẩn ở dưới cây dương liễu. Sợ quá cứ nằm phục xuống, không dám trở dậy.
Con ma thấy thế, lại tận nơi bảo:
- Sao không ra đây mà chơi?
- Người kia run cầm cập mà giả nhời:
Thưa ông, con sợ ông lắm.
Con ma nói: Sao mà gàn thế! Việc chi mà sợ! Kẻ mà đáng sợ thì chỉ có giống người là đáng sợ hơn cả mà thôi. Bác thử nghĩ xem; Ai làm cho bác đến nỗi điên bái cơ cực như thế này, người hay ma?
Ma nói xong, cười một hồi rồi biến mất.
Duyệt Vi


Thứ Hai, 25 tháng 4, 2016

Tiếng chuông vấn vương lòng

Trong mưa đêm đổ xuống đời,
Bụi bay lất phất ngàn lời chưa buông.
Trong lòng chưa dứt tiếng chuông
Ngoài sương sen đã trót buông hình hài.

Ba Đình Nga Sơn - Mùa đông 2015



Nước lạnh đồng hoang gốc rạ trơ,
Cò con lạc lõng đứng bơ vơ.
Quê hương chẳng ở mà xa xứ?
Đất mẹ giờ này vẫn mọng mơ!



Thầy xem mạch


Qua tay bắt mạch cuộc đời
Sống sai chớ trách ông trời bất công
      Thầy dặn tủ thuốc rằng không
               Trong chính người bệnh mênh mông diệu kỳ.


Chủ Nhật, 24 tháng 4, 2016

Ngủ mơ trưa


       

Bóng mây trôi qua như giấc mộng
Đời người phút chốt biến thành không
Ngày đêm đã rõ còn ngơ ngác
Một đống bơ vơ vẫn có không.